بخش های نفت و نیروی ایران طی سالهای اخیر به طور مستقیم و غیرمستقیم بخش قابل توجهی از تولید ملی کشور را تشکیل داده و به دلیل ماهیت و اهمیت شان، بیشتر از سایر بخش های اقتصادی، تحت تاثیر فضای بین المللی و ملی قرارداشته اند. تحولات ساختاری اخیر در بازارهای بین المللی، ناشی از تولید نفت و گاز از ساختارهای غیرمتعارف بویژه شیل، رفتارهای تجاری ناسازگار با قوانین و رویه های بین لمللی و توسعه شتابان انرژی های تجدیدپذیر و وسایل و تجهیزات مصرف کننده آنها، تهدیدات جدی را متوجه بازارهای سنتی و سازمان هایی چون اپک نموده است. دور از انتظار نخواهد بود که طی سال های آینده رقابت های درون اپک نیز تشدید شود و داشتن ظرفیت مازاد تولید اهمیتی حیاتی برای اعضای اصلی آن از جمله ایران پیدا کند و موضوع تولید زودتر یا دیرتر از منابع نفت و گاز مجددا” اهمیت ویژه ای کسب نماید. در ایران، اگرچه تحریم های بین المللی روند توسعه این بخشها به ویژه بخش نفت را با رکود مواجه نموده لکن حمایت و پشتیبانی خردمندانه فضای ملی از این بخش ها می تواند در رفع موانع تولید، افزایش بهره وری و رونق سایر بخش های اقتصای متصل به آنها تاثیر جدی داشته باشد. سازماندهی مناسب ساختار مناسبات بین بخش های دولتی و خصوصی از جمله قانونگذاری و سیاستگذاری صحیح اقتصادی توسط مجلس و دولت، تنظیم مقررات مناسب و نظارت بر اجرای آن توسط نهادهای مستقل و نیز تعهد بخش خصوصی به رشد و توسعه حرفه ای کسب وکار در زمینه توسعه، تولید، توزیع و مصرف انرژی های تجدیدپذیر و تجدیدناپذیر، خواهد توانست جان تازه ای به رونق فعالیت های مربوطه بخشیده و بهره وری ملی را افزایش دهد.
همچنین نظر به غالب بودن وجه دولتی بر اداره صنعت نفت ایران به ویژه در بخش بالا دستی، می توان با برقراری نظام بنگاهداری اقتصادی بر عملیات اکتشاف، توسعه و تولید شرکت ملی نفت ایران، کارایی آنرا افزایش داد و نیز با پشتیبانی از شرکت های ایرانی اکتشاف و تولید غیردولتی، زمینه رقابت در این حوزه را ایجاد نمود. به علاوه با توجه به حضور سرمایه های انسانی جوان، تحصیلکرده، خلاق و آماده به کار در کشور، حمایت از تشکیل شرکت های دانش بنیان و استارت آپ ها و هدایت فعالیت های ایشان در مسیر تامین کالا و خدمات مورد نیاز بخش نفت و نیرو و نیز ورود جدیتر به حیطه انرژی های تجدیدپذیر، میتواند پشتوانه عظیم و پایداری را برای توسعه کسب وکار و فناوری در کشور فراهم نماید.
پنجمین کنگره نفت و نیرو فرصت مغتنمی را برای بحث و گفتگو بین کلیه ذینفعان در موضوعات فوق فراهم آورده است. سعی بر این بوده است که پانل ها به شکلی برگزار شوند که بستر مناسبی برای گفتگوی سازنده بین مسؤلان، صاحبنظران، کارشناسان و فعالان دست اندرکار کسب وکار این بخش ها به وجود آید. امیدوارم نتایج حاصل از این گفتگوها، راه های جدید و موثری را فراروی بخش انرژی کشور که در یکی از خطیرترین برهه های زمانی خود واقع شده است، قرار دهد.
مهدی میرمعزی
رییس شورای سیاستگذاری
