بر اساس اکثر پیشبینی ها، تقاضا برای سوخت های فسیلی طی دو سه دهه آتی روند کاهشی به خود خواهد گرفت و کشورها و شرکت های دارای منابع نفت و گاز، رقابت رو به افزایشی در ظرفیت سازی و افزایشِ تولید و کسب سهم بالاتری از بازار، به روش های مستقیم و غیرمستقیم (از قبیل سرمایه گذاری در ایجاد پالایشگاه در کشورهای مصرف کننده) خواهند داشت.
شرکت های بین المللی نفتی نیز بخشی از سرمایه گذاری خود را به سوی انرژی های تجدیدپذیر روانه کرده و به علاوه با توسعه ی پژوهش و فناوری های جدید، سعی مینمایند که قیمتِ تمام شده تولید را مستمراً کاهش دهند تا بتوانند در رقابت با سوخت های غیرفسیلی و نیز استفاده از منابع فسیلی غیرمتعارف (نظیر نفت و گاز شیل، برای رقابت با کشورهای دارنده منابع فسیلی متعارف) حتی الامکان از کاهش سهم خود جلوگیری نمایند.
در میان سوخت های فسیلی، گاز طبیعی به دلیل آلودگی کمتر شانس بیشتری برای کسب سهمیه بالاتر از بازار در طولانی مدت دارد. در این میان کشورهای دارای منابع گاز که به مراکز مصرف نزدیکتر بوده و بتوانند روابط سیاسی و اقتصادی مناسبی با کشورهای مصرف کننده برقرار نمایند و یا زیرساخت ها و سرمایه گذاری های لازم، در مایع سازی گاز طبیعی(LNG) و تبدیل گاز طبیعی به فرآورده های مایع(GTL) برای صادرات به مراکزِ مصرفِ دورتر را ایجاد کرده و انجام داده باشند، موقعیتِ برتری در تامین انرژی جهانی کسب خواهند نمود.
در بخش پتروشیمی، دستیابی به فناوری های جدید از قبیل تبدیل گاز طبیعی و نیز گاز مایع(LPG) به پلیمرها توانستهاند کمبود اتان و پروپیلن را جبران نموده و همچنان بازار مصرف محصولات بالادستی و بهویژه محصولات پاییندستی آنها را گسترش دهد.
کشور ما با چالش های درونی نیز روبروست. از جمله مهم ترینِ این چالشها، نرخ سرانه بالای مصرف انرژی، نوسانات غیرقابل پیش بینی، نرخ ارز و تورم، تغییرات مکرر قوانین و مقررات و نارسا بودن آن ها، ناتوانی بازار سرمایه در پشتیبانی از سرمایه گذاری ها، سازماندهی نامناسب و عدم استقرار سیستم های مناسب برای تصمیم گیری و انجام عملیات می باشند. از طرف دیگر، امکانات قابل توجهی نیز در اختیار کشور ما قرار دارد. منابع فراوان نفت و گاز، بهره مندی از انرژی فراوان خورشیدی، موقعیت ژئوپولوتیکی قابل توجه و نیروی انسانی متخصص و باتجربه از جمله مهم ترین آنها هستند.
بخش انرژی ایران، بایستی با توجه به تحولات بین المللی از یک سو و نیز امکانات و چالش های درونی از سوی دیگر، بتواند راهکارهای مناسبی برای غلبه بر مشکلات داخلی و استفاده از فرصت های بین المللی به کلیه دست اندرکاران و ذینفعان این بخش ارائه نماید.
“باشگاه نفت و نیرو” به عنوان یک نهادِ غیردولتی فعال در حوزه های انرژی، با هدفِ توسعه بستری مناسب جهت گردهمایی و تبادل آرای نخبگان و افراد برجستهی حوزه های نفت و نیرو و بنیان نهادن رویدادی متوالی و پایا، با برگزاری “کنگره نفت و نیرو IPEC”، در تحقق این هدف متعالی، گام برداشته است.
بر همین اساس “شناسایی مشکلات و مانع زدایی ها در آینده توسعه صنعت نفت“، به عنوان محور یا تم اصلی هفتمین دوره کنگره نفت و نیرو انتخاب شده است. موضوعات دیگری نیز در رویداد پیشِ رو مورد بحث و رایزنی کارشناسان و نخبگان قرار خواهد گرفت که در قالب محورهای کنگره تدوین و تصویب شده است. از جمله این موضوعات، بررسی تنوع قراردادها، مشارکت ها و روش های توسعه با توجه به اندازه میدان های نفتی، برنامه آینده تولید گاز و چالش های صادرات آن، پایداری انواع خوراکِ صنایع پتروشیمی و پالایش در سال های آتی، یارانه های بخش انرژی و واقعی سازی قیمت ها، تولید همزمان برق و حرارت در صنایع انرژی بر، آینده تولید برق خورشیدی در ایران، پارک ها و صندوق های پژوهش و فناوری، استارتاپ ها و دانش بنیان ها در صنعت نفت و … خواهد بود.
در دو سال اخیر، همه گیری ویروس کرونا، تمام حوزه های استراتژیک جهانی از جمله حوزه های نفت و نیرو را با چالش های فراوانی روبرو کرده است. کنگره راهبردی نفت و نیرو نیز از اثرات سوء این ویروس در امان نبوده و همین موضوع سبب شد که دوره پیشین، به صورت برخط (آنلاین) برگزار و نشست ها و رویدادهای کنگره برای مخاطبین از طریق ویدئو کنفرانس نمایش داده شود.
در سال جاری نیز باتوجه به مسئولیت اجتماعی باشگاه نفت و نیرو در قبال سلامت جامعه نخبگان کشور و در عین حال برگزاری کنگره به نحو شایسته، کمیته راهبری تصمیم بر آن گرفت به منظور استمرار سالیانه کنگره، ضمن رعایت پروتکل های بهداشتی و همچنین بهره گیری از تجارب حاصل از برگزاری رویدادهای قبلی، کنگره هفتم را به صورت ترکیبی (حضوری-مجازی) برگزار نماید.
بنابراین علاوه بر ایجاد تغییراتی در نحوه برگزاری کنگره نفت و نیرو که به صورت حضوری و آنلاین خواهد بود، در انتخاب موضوع نشست ها نیز دقت شده تا تمامی محورها و نشست ها در برنامه گنجانده شده و با توجه به حضور نداشتن جمعی از مخاطبین در سالن برگزاری، جذابیت های لازم را به منظور دنبال کردن نشست ها داشته باشد.
در پایان امید است با رخت بربستن ویروس کرونا، گردهمایی های آتی با حضور حداکثری کنشگران این صنعت برگزار شود و تعاملات سازنده و دستاوردهای آن بتواند موجبات ارتقای دانش و آگاهی های حرفهای و علمی دست اندرکاران و نخبگان و اندیشمندان این حوزه شود.
سید مهدی میرمعزی
رییس شورای سیاستگذاری
